Dù đã có nhiều chính sách hỗ trợ nhưng giấc mơ an cư của người lao động vẫn còn quá xa vời. Vì sao nhà ở xã hội vẫn khó tiếp cận với những đối tượng thực sự cần? Đâu là những rào cản pháp lý và thực tiễn khiến chính sách chưa phát huy hiệu quả?
Trong buổi trao đổi với phóng viên, luật sư Nguyễn Văn Đỉnh – chuyên gia tư vấn pháp lý bất động sản – sẽ phân tích những bất cập và đề xuất giải pháp nhằm đưa nhà ở xã hội đến gần hơn với người lao động.
Qua quá trình tổng kết thi hành pháp luật nhà ở, đặc biệt là vấn đề phát triển nhà ở xã hội và nhà lưu trú cho người lao động, công nhân có thu nhập thấp tại khu công nghiệp, chúng ta nhận thấy một số điểm nghẽn lớn:
” Đầu tiên là vấn đề quỹ đất. Quỹ đất ở cần nhấn mạnh là quỹ đất sạch, đã giải phóng mặt bằng và kết nối hạ tầng đầy đủ, chứ không phải là các quỹ đất trên giấy, nằm trong các đồ án quy hoạch chưa thực hiện.
Thứ hai, cơ chế chính sách thúc đẩy dự án nhà xã hội vẫn còn nhiều vướng mắc. Ví dụ, ưu đãi đối với các nhà đầu tư chỉ có lợi nhuận khoảng 10%, nhưng do tính chất phức tạp của dự án, họ dễ gặp phải tình trạng bị chôn vốn và chịu lãi suất ngân hàng, khiến chi phí lãi suất vượt quá lợi nhuận thực tế.
Cuối cùng là vấn đề nguồn vốn, bao gồm cả nguồn vốn cho doanh nghiệp phát triển nhà xã hội (đầu cung) và nguồn vốn hỗ trợ người lao động, công nhân (đầu cầu) trong việc thụ hưởng chính sách.”
Để đảm bảo chất lượng sống cho công nhân, nhà ở xã hội cần phải gắn liền với hạ tầng kỹ thuật và xã hội đầy đủ, không chỉ là nơi để ở mà còn phải đảm bảo môi trường sống tốt. Một trong những giải pháp được đề xuất là xây dựng các khu đô thị dịch vụ gần khu công nghiệp, tạo ra sự phát triển đồng bộ và bền vững.
Ngoài ra, các khu đất tái định cư bỏ hoang có thể được chuyển đổi thành nhà ở xã hội, giúp giải quyết bài toán nhà ở cho công nhân. Chính phủ cũng đang nghiên cứu việc thành lập quỹ nhà ở quốc gia, nhằm hỗ trợ người lao động tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi.
Cuối cùng, để giải quyết hiệu quả vấn đề nhà ở cho công nhân, cần có sự hợp tác chặt chẽ giữa nhà nước và doanh nghiệp. Nhà nước cần tạo quỹ đất sạch và hỗ trợ hạ tầng, trong khi doanh nghiệp cần tích cực tham gia vào việc triển khai các dự án nhà ở xã hội. Đây là nền tảng quan trọng để đảm bảo một cuộc sống bền vững cho người lao động.