Luật sư Nguyễn Văn Đỉnh, chuyên gia pháp lý về đất đai cho rằng: Trường hợp ông Võ Quan Huy đã tạo lập tài sản hợp pháp để sử dụng vào mục đích sản xuất, kinh doanh, đóng góp cho sự phát triển chung của đất nước thì cần phải được bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất để phát triển kinh tế – xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng.
“Ông Huy đã khai hoang, phục hóa đất và sử dụng vào mục đích sản xuất, kinh doanh rất có ý nghĩa”
Trao đổi với PV Báo NTNN/điện tử Dân Việt, luật sư Nguyễn Văn Đỉnh, chuyên gia pháp lý về đất đai cho rằng: Theo Điều 51 Hiến pháp năm 2013: “Nhà nước khuyến khích, tạo điều kiện để doanh nhân, doanh nghiệp và cá nhân, tổ chức khác đầu tư, sản xuất, kinh doanh; phát triển bền vững các ngành kinh tế, góp phần xây dựng đất nước. Tài sản hợp pháp của cá nhân, tổ chức đầu tư, sản xuất, kinh doanh được pháp luật bảo hộ và không bị quốc hữu hóa.”
Điều 32 Hiến pháp cũng khẳng định: “Quyền sở hữu tư nhân và quyền thừa kế được pháp luật bảo hộ”.
Như vậy, tài sản hợp pháp của cá nhân được pháp luật bảo hộ. Trường hợp ông Võ Quan Huy đã tạo lập tài sản hợp pháp để sử dụng vào mục đích sản xuất, kinh doanh, đóng góp cho sự phát triển chung của đất nước thì cần phải được bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất để phát triển kinh tế – xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng.
Hơn nữa, Điều 139 Luật Đất đai năm 2024 còn quy định trường hợp sử dụng đất do lấn đất, chiếm đất có nguồn gốc nông, lâm trường đã được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất cho các đối tượng qua các thời kỳ mà nay đang sử dụng vào mục đích sản xuất nông nghiệp hoặc làm nhà ở từ trước ngày 01 tháng 7 năm 2014, không thuộc quy hoạch lâm nghiệp đối với rừng đặc dụng, rừng phòng hộ, không thuộc quy hoạch sử dụng đất cho mục đích xây dựng công trình hạ tầng công cộng thì người đang sử dụng đất được xem xét cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất và phải thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định của pháp luật.
Điều 181 Luật Đất đai năm 2024 quy định UBND cấp tỉnh phải rà soát hiện trạng sử dụng đất của các công ty nông, lâm nghiệp đang quản lý, sử dụng đất mà có nguồn gốc nông, lâm trường; tổ chức lập, thẩm định, phê duyệt phương án sử dụng đất của công ty nông, lâm nghiệp.
Căn cứ theo phương án đã được phê duyệt, UBND cấp tỉnh cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất cho diện tích đất công ty nông, lâm nghiệp được tiếp tục sử dụng; thu hồi đất để giao UBND cấp huyện quản lý phần diện tích đất còn lại.
UBND cấp huyện lập phương án sử dụng đất đối với diện tích đất tiếp nhận và được công nhận quyền sử dụng đất cho người đang sử dụng đất nông nghiệp, lâm nghiệp mà có nguồn gốc là đất được giao, giao khoán, khoán trắng, thuê đất, mượn của nông, lâm trường trước ngày 01 tháng 02 năm 2015 theo hình thức Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất (đối với diện tích đất trong hạn mức giao đất nông nghiệp cho cá nhân) và cho thuê đất (với diện tích vượn hạn mức giao đất).
Như vậy, theo luật sư Nguyễn Văn Đỉnh, kể cả trường hợp các hộ dân đã sử dụng đất dưới hình thức lấn đất, chiếm đất có nguồn gốc nông, lâm trường trước năm 2014 thì nay cũng được xem xét cấp “sổ hồng”. Do đó, trường hợp của ông Huy sử dụng đất có giấy tờ giao khoán của Nông trường Bời Lời thì cần phải giải quyết quyền lợi cho người sử dụng đất.
“Nếu Nhà nước thu hồi đất để phát triển kinh tế – xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng thì không xem xét cấp “sổ hồng” nhưng phải xem xét bồi thường về đất và tài sản gắn liền với đất”, chuyên gia pháp lý về đất đai”- luật sư Nguyễn Văn Đỉnh khẳng định.
Ngoài ra, cũng theo luật sư Nguyễn Văn Đỉnh, Điều 109 Luật Đất đai hiện hành còn quy định hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất do nhận giao khoán đất để sử dụng vào mục đích nông nghiệp, lâm nghiệp… từ các nông, lâm trường quốc doanh hoặc công ty nông, lâm nghiệp được chuyển đổi từ các nông, lâm trường quốc doanh đang trực tiếp sản xuất nông nghiệp có thể được hỗ trợ bằng tiền không quá 05 lần giá đất nông nghiệp cùng loại trong bảng giá đất của địa phương đối với diện tích đất nông nghiệp thu hồi trong hạn mức giao đất nông nghiệp.
Theo đó, UBND tỉnh cần xem xét giải quyết quyền lợi, bồi thường, hỗ trợ cho ông Huy theo quy định của pháp luật đất đai, nhằm bảo đảm quyền lợi cho người dân và không làm ảnh hưởng đến môi trường đầu tư, kinh doanh của địa phương.
Không được bồi thường là không công bằng
Liên quan đến vụ tranh chấp yêu cầu đòi tài sản giữa Công ty TNHH MTV 30/4 Tây Ninh và ông Võ Quan Huy (thường được gọi là “vua chuối” Út Huy), luật sư Trương Thị Minh Thơ, nguyên Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao cho rằng: Trong Biên bản thỏa thuận về việc chi tạm ứng trước tiền bồi thường, hỗ trợ và bàn giao đất thực hiện dự án KLH Phước Đông – Bời Lời (Bước 2, giai đoạn 2) ngày 10/9/2018 giữa Công ty Đầu tư Sài Gòn VRG và hộ bà Trần Thị Lài. Trong Biên bản có ghi tên Võ Quan Huy.
Văn bản thỏa thuận v/v chi tạm ứng trước tiền bồi thường, hỗ trợ và bàn giao đất thực hiện dự án KLH Phước Đông – Bời Lời (giai đoạn 3) ngày 04/11/2021 giữa Công ty Đầu tư Sài Gòn VRG, UBND xã Đôn Thuận và hộ bà Trần Thị Lài, trong Biên bản cũng có ghi tên ông Võ Quan Huy.
Qua các chứng cứ nêu trên trong hồ sơ vụ án cho thấy hộ bà Trần Thị Lài và ông Huy đều thuê đất từ Nông trường Bời Lời và đều bị Công ty TNHH MTV Cao su 30/4 Tây Ninh nhiều lần khởi kiện đòi quyền sử dụng đất; phần đất tranh chấp đều nằm trong phần diện tích thực hiện dự án KLH Phước Đông – Bời Lời. Tuy nhiên bà Trần Thị Lài lại được Hội đồng xét xử (HĐXX) khác trong cùng một Tòa án chấp nhận bồi hoàn, hỗ trợ công sức tôn tạo và bồi thường cây trồng trên đất; gia đình ông Nguyễn Sơn Hải, gia đình ông Nguyễn Chí Trung còn được UBND Thị xã Trảng Bàng lại Quyết định bồi thường hỗ trợ tái định cư ngày 6/6/2024.
Trong khi đó, HĐXX trong vụ án của ông huy lại không chấp nhận, buộc ông Huy phải giao trả đất, tự thanh lý cây trồng, tài sản trên đất là rất vô lý và không công bằng.
“Ông Huy là người trực tiếp thuê đất để sản xuất chuối xuất khẩu đang tạo công ăn việc làm cho hàng trăm lao động ở trong và địa phương giờ phải ra đi “tay trắng”, các công nhân là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trong vụ án cũng không được gì và bị thất nghiệp. Thực sự quá bất công và đau xót”, luật sư Thơ chia sẻ thêm.
Mong được tạm hoãn thi hành án
Như Báo Nông thôn ngày nay/điện tử Dân Việt đã đưa tin ngày 15/4/2025, ông Võ Quan Huy và những người liên quan bị Công ty TNHH một thành viên 30/4 Tây Ninh khởi kiện đòi lại số đất mà ông đã ký hợp đồng với Nông trường Bời Lời ở xã Đôn Thuận, thị xã Trảng Bàng từ năm 1992, 1993.
Ông Huy và những người liên quan đề nghị được bồi thường, hỗ trợ tài sản trên đất theo mức giá Nhà nước quy định. Tuy nhiên, tòa án hai cấp tại tỉnh Tây Ninh đều tuyên ông phải tự ý di dời, tháo bỏ.
Đến tháng 11/2023, Viện trưởng Viện kiểm sát cấp cao tại TP.HCM ra quyết định kháng nghị giám đốc thẩm vụ án. Tuy nhiên sau đó lại ra hai quyết định rút kháng nghị.
Ngày 15/4, Chi cục Thi hành án dân sự thị xã Trảng Bàng, Tây Ninh đã tổ chức đoàn khảo sát việc di dời tài sản và khảo sát thực địa diện tích đất tại khu vực Nông trường cao su Bời Lời cũ, thuộc địa bàn xã Đôn Thuận, thị xã Trảng Bàng.
Việc khảo sát này nhằm thi hành án theo bản án phúc thẩm ngày 22/3/2023 của TAND tỉnh Tây Ninh về việc tranh chấp đòi lại tài sản giữa Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên 30/4 Tây Ninh đối với ông Võ Quan Huy và 5 người khác.
Ông Huy rất mong được tạm hoãn thi hành án để vụ việc có thêm thời gian giải quyết vụ tranh chấp một cách thỏa đáng, xin được hưởng mức bồi thường tài sản trên đất hợp lý theo giá nhà nước. Cũng như có thể sắp xếp lại công việc sản xuất, làm ăn ổn thỏa hơn.